Hiện nay, trong thời đại của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa, nhất là các mặt hàng nông sản có vai trò hết sức quan trọng. Nông sản gắn tem truy xuất nguồn gốc không những giúp minh bạch “lý lịch” dưới sự giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, mà còn là “chìa khóa” khởi tạo niềm tin của người tiêu dùng, hình thành thói quen tiêu dùng thực phẩm an toàn, có địa chỉ tin cậy, giúp nông dân khẳng định thương hiệu sản phẩm, nâng tầm giá trị nông sản trên thị trường.

Truy xuất nguồn gốc nông sản giúp nông dân khẳng định thương hiệu sản phẩm, nâng tầm giá trị nông sản trên thị trường.

Việc số hóa trong truy xuất nguồn gốc nông sản đang là yêu cầu ngày càng tất yếu trong giai đoạn hiện nay. Tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp của tỉnh Cao Bằng năm 2021 đạt 3,07%, năm 2022 đạt 3%, năm 2023 chỉ đạt 0,71%. Theo Thống kê sơ bộ năm 2023, nông nghiệp chiếm tỷ trọng 21,12% trong cơ cấu ngành kinh tế của tỉnh, trong đó, có nhiều mặt hàng nông sản chủ yếu, như: Cây lúa diện tích cả năm đạt 29.707,47ha, sản lượng đạt 138.304,94 tấn; Cây ngô diện tích là 41.633,78ha, sản lượng đạt 150.244,62 tấn; Cây Thạch đen có diện tích trồng 377,87ha, sản lượng đạt 2.110,75 tấn; Cây mía nguyên liệu trồng được 2.761,36ha, sản lượng đạt 178.618,59 tấn; cây dẻ diện tích 500ha; cây lê diện tích 433.3 ha; cây quýt 287.5 ha; ngoài ra còn có cây dược liệu, thuỷ sản, sản phẩm từ chăn nuôi gia súc gia cầm… Việc hội nhập sâu với thị trường trong và ngoài nước càng đòi hỏi công tác truy xuất nguồn gốc nông sản cần được nâng cao để đáp ứng các yêu cầu khắt khe. Vì vậy, cần thúc đẩy số hóa để nâng cao chất lượng của truy xuất nguồn gốc nông sản, đảm bảo chính xác, minh bạch, trung thực và tạo điều kiện thuận lợi cho người nông dân, doanh nghiệp. Từ năm 2019 đến nay, hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang được cài đặt và vận hành chính thức tại sở với địa chỉ truy cập: http://nongnghiep.caobang.com.gov.vn/.

Hệ thống được xây dựng gồm 3 phần: Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc; hệ thống quản lý, cập nhật thông tin, dữ liệu về truy xuất nguồn gốc dành cho đối tượng là cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp; cho phép khai thác sử dụng bằng ứng dụng trên thiết bị di động trong việc tìm kiếm, truy vết, tra cứu thông tin nguồn gốc sản phẩm. Đến nay, hệ thống đang trong quá trình kết nối, chia sẻ dữ liệu cổng truy xuất nguồn gốc quốc gia và có hơn 328 doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh đăng ký sử dụng hệ thống với bộ mã truy xuất nguồn gốc của 217 sản phẩm nông sản thực phẩm.

Hệ thống truy xuất nguồn gốc của tỉnh Cao Bằng có địa chỉ http://nongnghiep.caobang.com.gov.vn/

Trên thực tế, việc số hóa trong truy xuất nguồn gốc nông sản không phải là vấn đề mới, tuy nhiên, để thực sự triển khai có hiệu quả, đi vào thực tiễn ở cả chiều rộng và chiều sâu ở tất cả các ngành hàng, các quy trình sản xuất của các hộ nông dân, các doanh nghiệp cần có thời gian và nhiều biện pháp cụ thể. Trong đó, cần có các hướng dẫn cụ thể, chi tiết để người nông dân, doanh nghiệp nắm rõ những thông tin liên quan đến vấn đề này, lợi ích của việc số hóa trong truy xuất nguồn gốc; các quá trình để từng bước triển khai số hóa; những ứng dụng, phần mềm mang tính tham khảo để người dân, doanh nghiệp có thể tham khảo sử dụng,…

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, việc truy xuất nguồn gốc nông sản đã và đang giúp nhiều hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn tỉnh nhanh chóng xây dựng được thương hiệu, lòng tin đối với người tiêu dùng, đồng thời, giúp cho các cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát tốt hơn sản phẩm nông nghiệp từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Khách hàng có thể quét mã QR để kiểm tra nguồn gốc hàng hóa, có thể yên tâm về chất lượng cũng như nơi xuất xứ của sản phẩm. Vì vậy, truy xuất nguồn gốc điện tử sẽ là giải pháp thúc đẩy việc tiêu thụ nông sản của bà con nông dân bằng các nền tảng số, tích hợp giá trị, tạo sự thuận lợi cho người nông dân, hợp tác xã, người tiêu dùng. Đồng thời góp phần gia tăng giá trị nông sản của các địa phương, góp phần thiết thực tái cơ cấu ngành nông nghiệp trong giai đoạn mới theo hướng công khai, minh bạch, bình đẳng và bền vững./.

Dương Liễu