Phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới được hình thành từ năm 1995 tại Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Tà Lùng. Phong trào đã đem lại hiệu qủa thiết thực trong công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Tháng 5/1997, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Cao Bằng đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh nhân rộng phong trào ở các xã, thị trấn biên giới. Tháng 8/2002, Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Tỉnh ủy tiến hành sơ kết 5 năm (1997 - 2002) Phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới.

Trên cơ sở hiệu quả của Phong trào, ngày 24/6/2003, Bộ Tư lệnh BĐBP đã ban hành Chỉ thị số 34/CT-BTL về “Tổ chức phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh, trật tự xóm (bản) khu vực biên giới” và chỉ đạo triển khai trên phạm vi các tỉnh, thành biên phòng cả nước. Qua thực hiện Phong trào, nhận thức về quốc gia, quốc giới của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân được nâng lên, phát huy được sức mạnh tổng hợp của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các cấp, ngành, tầng lớp nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, góp phần thực hiện thắng lợi công tác phân giới cắm mốc (PGCM) trên các tuyến biên giới.

Sau khi PGCM xong, trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc, hệ thống mốc quốc giới được tăng dày, hướng đi của đường biên giới ở một số khu vực có sự thay đổi. Quán triệt Chỉ thị số 57-CT/TU, ngày 20/8/2009 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Cao Bằng “Về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trong tình hình mới”, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh xây dựng kế hoạch phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể các cấp tổ chức tuyên truyền rộng rãi trong cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân khu vực biên giới, nhất là nhân dân ở các xóm (bản) sát biên giới về kết quả công tác PGCM; triển khai thực hiện Nghị định Thư PGCM trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc; Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc và Hiệp định về cửa khẩu và Quy chế quản lý cửa khẩu đất liền Việt Nam - Trung Quốc. Qua đó đã tạo được sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân về kết quả PGCM, xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân trong công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới.

Trên cơ sở chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, cấp ủy, chỉ huy các đồn Biên phòng tham mưu, phối hợp với các xã, thị trấn biên giới xây dựng kế hoạch tổ chức giới thiệu đường biên, mốc giới cho các xóm, các hộ dân nhận biết và đăng ký cam kết tham gia quản lý, bảo vệ theo địa giới hành chính xóm (bản); bổ sung quy chế phối hợp giữa đồn Biên phòng và UBND các xã, thị trấn biên giới về tổ chức phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới và an ninh, trật tự xóm (bản) khu vực biên giới; đồng thời xây dựng kế hoạch tổ chức lễ ký kết quy chế phối hợp thực hiện Phong trào. Các xã, thị trấn biên giới thành lập Ban Chỉ đạo phong trào; từng xóm (bản) ký cam kết đăng ký tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới và an ninh trật tự xóm (bản) biên giới với chính quyền địa phương. Từ ngày 30/9/2013 đến nay, đã có 156/156 xóm (bản) sát biên đăng ký cam kết với UBND các xã, thị trấn biên giới tham gia Phong trào tự quản đường biên, mốc quốc giới. Qua 2 năm thực hiện Phong trào, quần chúng nhân dân cung cấp cho BĐBP 2.224 nguồn tin có giá trị phục vụ công tác quản lý, bảo vệ biên giới, giữ gìn an ninh, trật tự địa bàn; quần chúng nhân dân tham gia tuần tra bảo vệ biên giới 1.744 lần/5.317 lượt người tham gia; phát quang đường tuần tra biên giới 924 buổi/13.860 lượt người; phát hịên và báo tin cho BĐBP kịp thời xử lý 46 vụ/82 đối tượng gây mất trật tự, an ninh khu vực biên giới; bắt 23 vụ/23 đối tượng, thu giữ 2.463,17 gam hêrôin, 4.893,76 gam ma túy tổng hợp dạng đá, 1.855 viên ma túy tổng hợp; phá nhổ 7.003 cây thuốc phiện, tổng diện tích khoảng 914 m²; bắt 25 vụ/28 đối tượng nhập lậu gia cầm, thu 3.718 con gà; 11vụ/6 đối tượng nhập lậu lá thuốc lá, thu 15.509 kg; phát hiện, thu 3.229 kg pháo các loại nhập lậu...

Với những thành tích và kết quả đạt được, từ năm 2013 đến nay, đã có 10 tập thể, 9 cá nhân được UBND tỉnh tặng Bằng khen, 26 cá nhân được tặng Kỷ niệm chương “Vì chủ quyền an ninh biên giới Tổ quốc”; 48 tập thể, 78 cá nhân được Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và UBND các huyện tặng Giấy khen. Tiêu biểu trong thực hiện Phong trào là nhân dân các xã: Thị Hoa (Hạ Lang), Đàm Thủy (Trùng Khánh), Sóc Hà (Hà Quảng), Xuân Nội (Trà Lĩnh), Cần Yên (Thông Nông)…

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả Phong trào “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản) khu vực biên giới”, BĐBP Cao Bằng tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm: Chủ quyền biên giới Quốc gia là thiêng liêng, bất khả xâm phạm; bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới Quốc gia là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta, là trách nhiệm của mọi ngành, mọi cấp, trong đó BĐBP là lực lượng nòng cốt chuyên trách. Tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể các đơn vị lực lượng vũ trang tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đổi mới và tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng; sự quản lý, điều hành của chính quyền; phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể lực lượng vũ trang đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ biên giới.

Trong năm 2015, BĐBP Cao Bằng tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức Phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới Quốc gia trong tình hình mới; tiếp tục tham mưu cho địa phương xây dựng hạ tầng cơ sở, phát triển KT - XH, xây dựng khu vực biên giới vững về chính trị, mạnh về quốc phòng, an ninh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ xóm, bản sát biên giới có đủ năng lực chỉ đạo, điều hành các hoạt động về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, về quản lý, bảo vệ biên giới nói chung, năng lực tổ chức phong trào, tổ chức các hoạt động tự quản đường biên, cột mốc và an ninh, trật tự xóm, bản nói riêng. Tiếp tục duy trì, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các hình thức tự quản về đường biên, cột mốc trên biên giới và an ninh trật tự trong cộng đồng dân cư.

Để Phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản) khu vực biên giới thật sự trở thành phong trào sâu rộng, thường xuyên và tự giác của nhân dân cần có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành trong quá trình tổ chức thực hiện. Đặc biệt cần làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của quần chúng nhân dân để mọi người dân xác định được nghĩa vụ, trách nhiệm và tự giác tham gia Phong trào. Quá trình tổ chức thực hiện Phong trào cần quan tâm đến chế độ, chính sách, lợi ích chính đáng, thiết thực của nhân dân, tạo cho nhân dân có cuộc sống ổn định, yên tâm bám trụ cùng với BĐBP xây dựng và quản lý, bảo vệ biên giới.

Theo baocaobang.vn