6 tháng đầu năm 2024, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo cấp tỉnh thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã quyết liệt trong công tác chỉ đạo, nhiều sở, ngành địa phương đã tích cực trong công tác tham mưu, thực hiện, kịp thời củng cố, kiện toàn hệ thống bộ máy chỉ đạo, giúp việc thực hiện Chương trình nông thôn mới các cấp; cụ thể hoá các quy định của trung ương, ban hành đầy đủ các văn bản chỉ đạo, hưởng dẫn, đôn đốc triển khai thực hiện Chương trình nông thôn mới trên địa bàn tỉnh… qua đó kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong xây dựng nông thôn mới.

Đầu tư xây dựng đường nội đồng giúp bà con thuận lợi trong việc chăm sóc, thu hoạch

Tổng nguồn lực huy động thực hiện chương trình trong 6 tháng đầu năm là trên 3.830 tỷ đồng. Nguồn vốn kéo dài từ 2023 chuyển sang 39.225 triệu đồng. Đến 31/5/2024 đã giải ngân 9.833 triệu đồng, đạt 8,28%. Đến nay, tỉnh Cao Bằng bình quân tiêu chí nông thôn mới đạt chuẩn là 10,56 tiêu chí/xã. Trong 17 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới theo Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 thì chỉ có 08 xã đảm bảo duy trì theo Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, gồm: Xã Hoàng Tung, huyện Hoà An, xã Lê Lai, Đức Long huyện Thạch An, xã Phong Châu, Ngọc Côn, Cao Chương huyện Trùng Khánh, xã Hưng Đạo, Vĩnh Quang thành phố Cao Bằng: còn 09 xã không đảm bảo duy trì đạt chuẩn, gồm: Xã Huy Giáp, huyện Bảo Lạc đạt 9 tiêu chí, các xã huyện Hà Quảng: Xã Ngọc Đào đạt 16 tiêu chí, Sóc Hà đạt 13 tiêu chí, xã Lương Can đạt 14 tiêu chí, xã Thị Hoa, huyện Hạ Lang đạt 12 tiêu chí; các xã huyện Hoà An: Xã Đức Long đạt 17 tiêu chí, xã Nam Tuấn đạt 15 tiêu chí, xã Đại Sơn huyện Quảng Hoà đạt 16 tiêu chí, xã Chu Trinh, thành phố Cao Bằng đạt 18 tiêu chí. Có 14 xã đạt từ 15-18 tiêu chí (chiếm 10%); 51 xã đạt 10-14 tiêu chí (chiếm 36,6%); 66 xã đạt 5-9 tiêu chí (chiếm 47,4%). Không còn xã dưới 5 tiêu chí. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh chưa có xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, chưa có đơn vị cấp huyện đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới.

Trong 11 nội dung thành phần của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tỉnh đã tích cực triển khai đồng bộ, lồng ghép các nguồn vốn, xúc tiến thương mại, phát triển sản phẩm, tăng cường công tác tuyên truyền… đạt nhiều kết quả. Đến hết tháng 6/2024, Có 137/139 xã đạt tiêu chí số 1 về nâng cao hiệu quả quản lý và thực hiện xây dựng nông thôn mới theo quy hoạch nhằm nâng cao đời sống kinh tế - xã hội gắn với quá trình đô thị hóa. Đối với chỉ số thành phần phát triển kinh tế - xã hội cơ bản dồng bộ, hiện đại, bảo đảm kết nối nông thôn, đô thị và kết nối vùng miền có 43/139 xã đạt tiêu chí giao thông, 129 xã đạt tiêu chí thuỷ lợi và phòng chống thiên tai, 90/139 xã đạt tiêu chí điện; 48/139 xã đạt tiêu chí trường học, 23/139 xã đạt tiêu chí cơ sở vật chất văn hoá, 77/139 xã đạt tiêu chí cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; 89/139 đạt tiêu chí thông tin và truyền thông.

Toàn tỉnh có 129 xã đạt tiêu chí thuỷ lợi và phòng chống thiên tai

Tỉnh tiếp tục thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, triển khai mạnh mẽ Đề án mỗi xã một sản phẩm (OCOP) nhằm nâng cao giá trị gia tăng, phù hợp với quá trình chuyển đổi số, thích ứng với biến đổi khí hậu; phát triển mạnh ngành nghề nông thôn; phát triển du lịch nông thôn, nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã, hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nông thôn; nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn... góp phần nâng cao thu nhập người dân theo hướng bền vững.  Trong 6 tháng đầu năm 2024, Hội đồng thẩm định cấp tỉnh tổ chức thẩm định 03 Kế hoạch liên kết cấp tỉnh; trên địa bàn tỉnh thực hiện hiện 468 dự án kế hoạch hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc các Chương trình MTQG (48 kế hoạch hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, 420 dự án hỗ trợ phát triển cộng đồng), trong đó: 262 dự án kế hoạch đã được phê duyệt hiện nay đang tiến hành - cấp phát vật tư, hoàn thiện hồ sơ thanh toán. Hỗ trợ được 16 lượt chủ thể tham gia 10 sự kiện, chương trình xúc tiến thương mại trong nước và 02 doanh nghiệp tham gia trưng bày, giới thiệu 15 sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh tại Hội chợ giao dịch hàng hóa xuất nhập khẩu tại Trung Quốc. Lũy kế đến nay, tổng số sản phẩm OCOP trên toàn tỉnh là 144 sản phẩm (gồm 13 sản phẩm OCOP 4 sao và 131 sản phẩm OCOP 3 sao) thuộc 4 nhóm sản phẩm, gồm: 124 sản phẩm thuộc nhóm thực phẩm, 11 sản phẩm thuộc nhóm đồ uống, 06 sản phẩm thuộc nhóm thủ công mỹ nghệ, 3 sản phẩm thuộc nhóm dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch. Tiếp tục triển khai các đề tài, dự án thuộc Kế hoạch thực hiện Chương trình KH&CN xây dựng nông thôn mới, sử dụng Ngân sách sự nghiệp KH&CN tỉnh gồm: "Nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp uỷ, quản lý của chính quyền cấp xã trong xây dựng nông thôn mới ở Cao Bằng hiện nay", dự án “Cải tạo và phát triển đàn bò địa phương bằng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Cao Bằng"; đề tài "Nghiên cứu bảo tồn và phát triển nguồn gen lợn đen Lục Khu, huyện Hà Quảng theo hướng sản xuất hàng hóa”; “Nghiên cứu ứng dụng tri thức bản địa về sinh hoạt văn hoá - xã hội của dân tộc Tày, Nùng trong phát triển du lịch tỉnh Cao Bằng”; “Phát triển mô hình nông nghiệp sinh thải gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Cao Bằng"…

Đối với các chính sách giảm nghèo, tỉnh đã cấp trên 230 nghìn thẻ bảo hiểm y tế cho đối tượng thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người dân tộc thiểu số; Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các dịch vụ hành chính công, nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền cơ sở, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, đảm bảo và tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật của người dân, tăng cường giải pháp nhằm đảm bảo bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình. Đã tổ chức 02 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ đối với các chức danh cán bộ, công chức cấp xã. Hệ thống quản lý văn bản và điều hành được triển khai sử dụng thống nhất trong tất cả các cơ quan nhà nước từ cấp tỉnh đến cấp xã. Trao đổi văn bản và xử lý công việc, kết nối liên thông 04 cấp (từ Trung ương đến cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã) tại 100% các cơ quan hành chính nhà nước và sử dụng có hiệu quả. Tỷ lệ cán bộ, công chức sử dụng phần mềm quản lý văn bản và điều hạnh đạt 100%… Đến tháng 6/2024 có 11/139 xã đạt tiêu chí số 10 về thu nhập; 75/139 xã đạt tiêu chí số 12 về lao động; 48/139 xã đạt tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; có 28/139 xã đạt tiêu chí số 9 về nhà ở dân cư; 13/139 xã đạt tiêu chí số 11 về nghèo đa chiều; 120/139 xã đạt tiêu chí số 14 về Giáo dục và Đào tạo; 113/139 xã đạt tiêu chí số 15 về Y tế 125/139 xã đạt tiêu chí số 16 về Văn hóa; 24/139 xã đạt tiêu chí số 17 về Môi trường và an toàn thực phẩm; 129/139 xã đạt tiêu chí số 18 Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật; 117/139 xã đạt tiêu chí số 19 về quốc phòng và An ninh.

Trong 6 tháng cuối năm, tỉnh Cao Bằng phấn đấu có thêm 06 xã từ 17-18 tiêu chí nông thôn mới; duy trì các xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; phấn đấu xã Hưng Đạo, thành phố Cao Bằng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; có 92 xóm đạt chuẩn nông thôn mới và 14 xóm nông thôn mới kiểu mẫu. Tiếp tục sử dụng hiệu quả nguồn đa phân bổ cho các cơ quan, đơn vị, lồng ghép hiệu quả nguồn lực từ 02 Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để thực hiện các tiêu chí nông thôn mới.

Tiếp tục duy trì và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát cơ sở nhất là theo từng chuyên đề cụ thể và kiểm tra việc quản lý sử dụng vốn đầu tư, kinh phí sự nghiệp theo đúng quy định, từ đó kịp thời phát hiện và giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Tăng cường công tác tuyên truyền vận động người dân tham gia xây dựng nông thôn mới, người dân thực sự là chủ thể của quá trình xây dựng nông thôn mới. Thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ đạo và bộ máy giúp việc để tham mưu thực hiện hiệu quả, trong đó cần phân công nhiệm vụ trong Ban Chỉ đạo, Ban quản lý cho phù hợp để tổ chức thực hiện, khắc phục tình trạng xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ của cơ quan chuyên môn tham mưu, vì xây dựng nông thôn mới liên quan đến các tất cả các cấp, các ngành. Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn cho cán bộ xây dựng nông thôn mới các cấp, các chương trình chuyên đề trong xây dựng nông thôn mới như: chương trình OCOP, du lịch nông thôn, chuyển đổi số... Đề nghị Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể hồ sơ thanh toán về việc hỗ trợ trang thiết bị cho người dân hoặc đơn vị chủ trì liên kết thực hiện chuỗi giá trị (mua máy móc hỗ trợ phục vụ sản xuất) quy định tại điểm c, khoản 4 Điều 21 Nghị định số 38/2023 ngày 24/6/2023 về sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022 của Chính phủ quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, hướng dẫn, ban hành về định mức kinh tế - kỹ thuật đối với máy móc phục vụ sản xuất.

Dương Liễu