Trước diễn biến phức tạp của tình hình khiếu nại, tố cáo (KNTC) có tác động tiêu cực đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội đất nước, là nguy cơ khiến các thế lực thù địch, phần tử xấu lợi dụng chống phá chế độ, làm giảm lòng tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, ngày 26/5/2014, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo (gọi là Chỉ thị 35). Đây là Chỉ thị rất kịp thời của Bộ Chính trị, là cơ sở để các cấp ủy đảng, chính quyền có hướng dẫn và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ liên quan, đáp ứng được yêu cầu cấp thiết của thực tiễn.

Thực hiện Chỉ thị số 35, những năm qua, công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, cán bộ, đảng viên, công chức và công dân ngày càng được nâng lên; pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KNTC tiếp tục được hoàn thiện. Các cơ quan, tổ chức đã quan tâm tập trung giải quyết KNTC thuộc thẩm quyền; công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra việc giải quyết KNTC được tăng cường; đã giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội.

Bí  thư Tỉnh ủy Trần Hồng Minh đối thoại trực tiếp và xử lý những phản ánh, kiến nghị của nhân dân

Tỉnh Cao Bằng luôn quan tâm chú trọng việc quán triệt, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC ở địa phương bằng việc chỉ đạo UBND các cấp, các sở, ban, ngành tập trung quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, đầy đủ, nghiêm túc các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC. Tổ chức các hội nghị tập huấn, tuyên truyền trực tiếp và trực tuyến, tuyên truyền thông qua các cuộc họp giao ban, họp chi bộ,... trong đó tập trung triển khai sâu rộng cho các đối tượng là đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, bí thư chi bộ các xóm và người có uy tín, đặc biệt là cán bộ làm trực tiếp công tác tiếp công dân, đồng thời tuyên truyền đến các tầng lớp Nhân dân.  Các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh đã tổ chức được 442 cuộc phổ biến, quán triệt, tuyên truyền với 25.531 lượt đảng viên, công chức, viên chức, người lao động trên địa bàn tỉnh tham gia. UBND tỉnh đã chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp tăng cường quản lý nhà nước, đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra nhằm chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, yếu kém trong các lĩnh vực dễ phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo như quản lý đất đai, môi trường, quy hoạch xây dựng, trật tự xây dựng, quản lý đô thị..., đẩy mạnh thực hiện công khai minh bạch trong hoạt động công vụ, chỉ đạo chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương hành chính trên địa bàn.

Trong 10 năm qua, lãnh đạo UBND tỉnh, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị tiếp định kỳ 23.028 cuộc (kỳ)/3.903 lượt người; tiếp đột xuất 55 cuộc/55 lượt người; văn bản ban hành sau tiếp dân là 13.816 văn bản; 3.947 vụ việc được giải quyết dứt điểm sau tiếp dân, … Nội dung công dân đến KNTC kiến nghị phản ánh chủ yếu liên quan đến chế độ chính sách đất đai, công tác bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, tranh chấp đất đai; việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính. Trong quá trình thực hiện tiếp công dân, các nội dung kiến nghị của công dân cơ bản được các cấp, các ngành trực tiếp trả lời, hướng dẫn, giải thích cho công dân đúng quy định của pháp luật. Số vụ việc khiếu nại thuộc thẩm quyền đã giải quyết/ tổng số vụ việc đã tiếp nhận thụ lý: 638/793 vụ việc; Số vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền đã giải quyết/ tổng số vụ việc đã tiếp nhận thụ lý: 295/401 vụ việc; Số vụ việc phản ánh kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết/ tổng số vụ việc đã tiếp nhận thụ lý: 6.608/7.167 vụ việc; Số vụ KNTC thuộc thẩm quyền đã xử lý, giải quyết xong, không còn phản ánh, kiến nghị, KNTC, phản ánh, kiến nghị: 7.495 vụ việc (tỷ lệ 99.4%); Số vụ KNTC thuộc thẩm quyền đã xử lý, giải quyết nhưng vẫn còn phản ánh, kiến nghị, KNTC: 02 vụ việc (tỷ lệ 0.03%); Số vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền đang xử lý, giải quyết: 44 vụ việc (tỷ lệ 0.57%).

Hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền huyện Bảo Lâm với nhân dân xã Vĩnh Quang.

Ngoài việc trực tiếp tiếp công dân định kỳ và đột xuất theo Luật Tiếp công dân, người đứng đầu các cấp tổ chức nhiều cuộc đối thoại, lắng nghe ý kiến của công dân và doanh nghiệp làm cơ sở cho việc chỉ đạo, xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân, doanh nghiệp. Khi phát sinh khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC kịp thời chỉ đạo các cơ quan chức năng xem xét giải quyết, đồng thời thực hiện vận động, thuyết phục công dân chấp hành đúng các quy định pháp luật không để phát sinh tình hình phức tạp. Chủ tịch UBND các cấp đã thực hiện 113 cuộc đối thoại với người dân và doanh nghiệp, thông qua đối thoại đã xử lý dứt điểm 112 vụ việc; số vụ việc còn tồn đọng, hiện đang giải quyết là 01 vụ. Chủ tịch UBND tỉnh thường xuyên tổ chức các cuộc họp để xem xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của Tổ rà soát cấp tỉnh và các cơ quan, đơn vị trong việc tiến hành rà soát, giải quyết các vụ việc KNTC phức tạp, kéo dài trên địa bàn tỉnh theo thẩm quyền. Số vụ việc đã được xử lý, giải quyết 20/20 vụ việc. Đến thời điểm hiện tại không còn tồn đọng vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp kéo dài.

Bên cạnh đó, công tác thanh tra đối với công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC; việc phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC và những hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ, quyền KNTC để cố ý vi phạm pháp luật được tập trung đẩy mạnh. Trong 10 năm, thanh tra cấp tỉnh, huyện đã triển khai 197 cuộc thanh tra về công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC với 205 đối tượng được thanh tra, qua đó có 142 tập thể/188 cá nhân bị xử lý, kiến nghị xử lý trách nhiệm qua thanh tra; có 01vụ/02 đối tượng chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định; đã ban hành 196 kết luận thanh tra và thực hiện 195 kết luận thanh tra. Đồng thời qua công tác thanh tra, kiểm tra đã chỉ ra những thiếu sót cần khắc phục chấn chỉnh, rút kinh nghiệm để công tác giải quyết KNTC và tiếp công dân ngày càng đi vào nề nếp, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, ổn định tình hình an ninh, chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Trong tình hình mới, công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC gặp nhiều thách thức và cần được quan tâm giải quyết một cách toàn diện từ thể chế đến cách thức tổ chức thực hiện, vì vậy tỉnh Cao Bằng tiếp tục cần nâng cao sự minh bạch trong quá trình tiếp nhận và giải quyết KNTC. Nâng cao năng lực của đội ngũ công chức tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC, cán bộ, công chức cần được đào tạo chuyên sâu về pháp luật, kỹ năng giao tiếp và quản lý xung đột, điều này giúp xử lý các vụ việc một cách chính xác và hiệu quả; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC để đảm bảo phù hợp với tình hình xã hội hiện tại và hướng tới việc người dân cũng dễ dàng theo dõi và kiểm tra tình trạng vụ việc của mình; nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân để họ hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, cũng như các quy định liên quan đến KNTC.

Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy về tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC. Tăng cường vai trò của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC. Tuyên truyền phổ biến nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và người dân về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC và các quy định có liên quan, nhất là pháp luật về đất đai. Nâng cao vai trò tham mưu đặc biệt là đối với các cơ quan kiểm tra, thanh tra, kiểm sát, toà án, công an trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC.  Tăng cường đôn đốc, thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC để nâng cao trách nhiệm người đứng đầu và cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ, công vụ.

Tập trung chỉ đạo, kiểm tra rà soát các vụ việc KNTC phức tạp kéo dài trên địa bàn khi có phát sinh. Nâng cao trách nhiệm trong của các cơ quan trong việc chủ trì, phối hợp xử lý theo thẩm quyền, giải quyết dứt điểm những vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài. Khắc phục tình trạng chuyển đơn lòng vòng không rõ trách nhiệm. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, Ủy ban kiểm tra các cấp, các cơ quan nhà nước đối với công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC. Tăng cường phối hợp giữa UBND tỉnh với các cơ quan chức năng của Trung ương, giữa các cơ quan chức năng của tỉnh với nhau, nhất là xử lý kịp thời hiệu quả các vụ việc khiếu kiện đông người, vượt cấp và việc giải quyết các vụ việc khiếu nại phức tạp nhằm tạo sự đồng thuận từ trung ương đến cấp cơ sở.

Dương Liễu