Tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) của nhân dân là trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội đối với nhân dân, tác động tích cực đến tình cảm, thái độ của người dân, củng cố niềm tin của người dân vào chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Tiếp công dân nhằm mục đích tiếp nhận các thông tin, kiến nghị, phản ánh, góp ý những vấn đề liên quan đến chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, công tác quản lý của cơ quan, đơn vị. Khơi dậy, phát huy trí tuệ của nhân dân vào các nhiệm vụ chính trị chung của Đảng và Nhà nước thông qua việc thu thập được những thông tin, phản hồi về những vấn đề phát sinh trong cuộc sống, từ đó đề ra những chính sách, chủ trương, quyết định đúng đắn, hợp lòng dân.

Tỉnh ta luôn xác định công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên nhằm đảm bảo giữ vững tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để thúc đẩy phát triến kinh tế - xã hội (KT - XH). Trong thời gian qua, dưới sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh đã tập trung lãnh, chỉ đạo tổ chức thực hiện các chủ trương, Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, đặc biệt là Chỉ thị số 35-CT/TW. Tình hình KNTC của công dân trên địa bàn tỉnh Cao Bằng cơ bản ổn định, không có biến động lớn, không xảy ra các vụ khiếu nại đông người, phức tạp và không có điểm “nóng”. Công tác phối hợp giữa các ngành trong việc tiếp công dân, giải quyết KNTC ngày càng chặt chẽ, đi vào nền nếp. Công tác tiếp công dân được thực hiện thường xuyên và định kỳ, làm tốt công tác hòa giải cơ sở. Tập trung chỉ đạo giải quyết kịp thời đơn thư phát sinh, chất lượng giải quyết KNTC ngày càng đảm bảo về trình tự, thủ tục và nội dung, góp phần giữ vững an ninh trật tự, đảm bảo trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Bí thư Tỉnh ủy Trần Hồng Minh tiếp công dân định kỳ

UBND tỉnh thường xuyên, tập trung quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, đầy đủ, nghiêm túc các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh uỷ có liên quan đến công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC với các hình thức phong phú, đa dạng, trong đó tập trung triển khai sâu rộng cho các đối tượng là đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, bí thư chi bộ các xóm và người có uy tín, đặc biệt là cán bộ làm trực tiếp công tác tiếp công dân, đồng thời tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân. Trong kỳ, UBND tỉnh đã tổ chức được 442 cuộc phổ biến, quán triệt, tuyên truyền với 25.531 lượt đảng viên, công chức, viên chức, người lao động trên địa bàn tỉnh tham gia. Công tác tiếp công dân được Lãnh đạo cấp ủy, Chủ tịch UBND các cấp, Thủ trưởng các cơ quan hành chính nhà nước, người đứng đầu cơ quan, đơn vị cơ bản thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp công dân thường xuyên, định kỳ và đột xuất theo quy định. Đặc biệt người đứng đầu cơ quan, đơn vị đã dành thời gian thích hợp để trực tiếp gặp gỡ và đối thoại với công dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân để kịp thời giải quyết đúng chính sách, pháp luật những phản ánh, kiến nghị, KNTC của công dân. Cùng với đó, tỉnh Cao Bằng thường xuyên quan tâm đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, khắc phục kịp thời những hạn chế yếu kém trong công tác giải quyết KNTC của các cấp, các ngành góp phân xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng tiêu cực và giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Lãnh đạo UBND tỉnh, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết KNTC đã chủ động rà soát, ban hành lịch tiếp công dân hàng năm. Trong quá trình thực hiện tiếp công dân, các nội dung kiến nghị của công dân cơ bản được các cấp, các ngành trực tiếp trả lời, hướng dẫn, giải thích cho công dân đúng quy định của pháp luật. Đã tổ chức tiếp định kỳ 23.028 cuộc/3.903 lượt người; tiếp đột xuất 55 cuộc/55 lượt người. Các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết KNTC đã tiếp định kỳ 15.035 cuộc/16.746 lượt người và tiếp đột xuất 367 cuộc/393 lượt người. Theo đó số văn bản ban hành sau tiếp dân là 17.229 văn bản, 9.925 vụ việc được giải quyết dứt điểm, 19 vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm sau tiếp dân.

Số vụ việc khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết/tổng số vụ việc đã tiếp nhận thụ lý là 680/849 vụ việc; số vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết/tổng số vụ việc đã tiếp nhận thụ lý là 314/398 vụ việc; số vụ việc phản ánh kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết/tổng số vụ việc đã tiếp nhận thụ lý là 9.682/10.472 vụ việc; 10.566 vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền đã xử lý, giải quyết xong (tỷ lệ 99%); 04 vụ KNTC thuộc thẩm quyền đã xử lý, giải quyết nhưng vẫn còn phản ánh, kiến nghị, KNTC (tỷ lệ 0,04%); 106 vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền đang xử lý, giải quyết (tỷ lệ 0,96%).

Đến thời điểm hiện tại, UBND tỉnh Cao Bằng không còn tồn đọng vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp kéo dài. Toàn tỉnh đã xử lý, giải quyết 20/20 vụ việc KNTC đông người, phức tạp trong đó: 19 vụ việc KNTC đông người, phức tạp, kéo dài thuộc thẩm quyền đã chỉ đạo xử lý giải quyết xong, không còn KNTC. 01 vụ việc khiếu nại đã được cấp uỷ, chính quyền địa phương chỉ đạo giải quyết đúng trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật, quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu nại.

Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Ánh tiếp công dân định kỳ

UBND tỉnh thường xuyên hướng dẫn chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố tăng cường công tác quản lý nhà nước, nắm bắt thông tin, tình hình KNTC tại các địa bàn nổi cộm, kịp thời giải quyết các khiếu kiện, chỉ đạo các đơn vị tiến hành thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND huyện và thủ trưởng một số đơn vị sở, ngành về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo. Trong 10 năm qua, tỉnh Cao Bằng đã triển khai 320 cuộc thanh tra với 353 đối tượng được thanh tra, qua đó có 143 tập thể/188 cá nhân bị xử lý, kiến nghị xử lý trách nhiệm qua thanh tra; có 01vụ/02 đối tượng chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định. Qua công tác thanh tra nhận thấy việc chấp hành Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân và các văn bản hướng dẫn thi hành được các cơ quan, đơn vị, các cấp ngành cơ bản chấp hành nghiêm túc, có hiệu quả. Công tác tiếp nhận và giải quyết đơn thư KNTC đã được lãnh đạo các cấp, các ngành quan tâm giải quyết kịp thời. Đặc biệt, trong công tác hòa giải ở cơ sở đã tổ chức gặp gỡ, đối thoại, lãnh đạo các địa phương đã nêu cao trách nhiệm của mình, xem xét giải quyết các vụ việc theo thẩm quyền, qua đó đã giải quyết dứt điểm được nhiều vụ việc. Đồng thời qua công tác thanh tra, kiểm tra đã chỉ ra những thiếu sót cần khắc phục chấn chỉnh, rút kinh nghiệm để công tác giải quyết KNTC và tiếp công dân ngày càng đi vào nề nếp, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, ổn định tình hình an ninh, chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Hội đồng nhân dân (HĐND), Mặt trận Tổ quốc (MTTQ )và các tổ chức chính trị - xã hội được quan tâm thực hiện. HĐND, đại biểu HĐND duy trì việc thực hiện tiếp công dân theo định kỳ. Các ý kiến, kiến nghị, phản ánh của công dân được tổng hợp, chuyển đến UBND tỉnh, các ngành chức năng giải quyết theo thẩm quyền. Bên cạnh đó, đại biểu HĐND thực hiện chức năng giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; hướng dẫn công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo đúng thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật. Vai trò giám sát của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội được phát huy hiệu quả. Qua các kỳ tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp, MTTQ đã tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri, đồng thời giám sát việc giải quyết; song song với đó là phát huy vai trò của Tổ hòa giải ở khu dân cư nhằm giải quyết dứt điểm các mâu thuẫn, tranh chấp ban đầu ngay tại địa phương. Đảm bảo công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng quy định pháp luật, góp phần hạn chế tối đa tình trạng đơn thư tồn đọng kéo dài, quá hạn và vượt cấp.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được công tác tiếp dân, giải quyết KNTC trên địa bàn vẫn còn một số hạn chế, khó khăn, vướng mắc như: Chính sách phát triển KT - XH trên địa bàn tỉnh được đẩy mạnh thực hiện, nhiều dự án, công trình đang được triển khai thực hiện nên phải thu hồi đất, giải phóng mặt bằng nhưng các chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ban hành chậm và thường xuyên thay đổi, chưa sát thực tế, không thống nhất giá, phương án đền bù. Thực tiễn công tác quản lý Nhà nước về đất đai qua nhiều thời kỳ bộc lộ nhiều hạn chế, có nơi còn vi phạm và buông lỏng trong công tác quản lý của cơ quan có thẩm quyền, nhất là ở cấp cơ sở, dẫn đến phát sinh khiếu kiện của người dân. Nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của một số công dân chưa cao nên vẫn còn khá nhiều đơn thư công dân gửi không đúng cơ quan có thẩm quyền, gửi đến nhiều nơi, gửi vượt cấp hoặc cố tình tiếp tục khiếu nại khi đã có quyết định có hiệu lực của cơ quan, người có thẩm quyền đã giải quyết đúng quy định pháp luật; vẫn có hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm giải quyết KNTC giữa các ngành; một số vụ việc xảy ra chưa được giải quyết dứt điểm ngay từ cơ sở, dẫn đến tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài; một số vụ việc giải quyết chưa đúng quy định nên phát sinh khiếu nại nhiều lần...

Trong tình hình mới, công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC gặp nhiều thách thức và cần được quan tâm giải quyết một cách toàn diện từ thể chế cho đến cách thức tổ chức thực hiện, vì vậy cần quan tâm giải quyết tốt một số vấn đề như sau:

Một là tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình, cần nâng cao sự minh bạch trong quá trình tiếp nhận và giải quyết KNTC. Việc công khai thông tin và báo cáo định kỳ về kết quả giải quyết sẽ giúp nâng cao niềm tin của người dân.

Hai là nâng cao năng lực của đội ngũ công chức tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC. Cán bộ, công chức cần được đào tạo chuyên sâu về pháp luật, kỹ năng giao tiếp và quản lý xung đột, điều này giúp xử lý các vụ việc một cách chính xác và hiệu quả.

Ba là tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC để đảm bảo phù hợp với tình hình xã hội hiện tại và hướng tới việc người dân cũng dễ dàng theo dõi và kiếm tra tình trạng vụ việc của mình.

Bốn là tăng cường tuyên truyền và giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân để nhân dân hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, cũng như các quy định liên quan đến KNTC.

Năm là giải quyết tận gốc vấn đề, nghiên cứu và giải quyết các nguyên nhân gốc rễ gây ra KNTC nhằm ngăn chặn các vụ việc tương tự trong tương lai.

Trong tình hình kinh tế - xã hội ngày càng phát triển không ngừng, công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC cũng cần phải đổi mới để phù hợp với tình hình mới. Để thực hiện điều đó trước hết cần quan tâm đến việc bố trí cán bộ có đạo đức công vụ, có trình độ giỏi, kinh nghiệm trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết đơn thư KNTC; thường xuyên tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ, kinh nghiệm cho đội ngũ lãnh đạo chủ chốt và cán bộ tiếp công dân, đặc biệt là quan tâm đến các cán bộ ở cấp cơ sở bởi lẽ việc thực hiện tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC ở cấp cơ sở sẽ làm giảm các khiếu nại lần hai, khiếu nại lên cấp trên. Sau là cần quan tâm đến các điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho việc tiếp công dân, chỉ đạo sắp xếp, bố trí địa điểm tiếp công dân hợp lý, thuận lợi, tạo không khí buổi tiếp cởi mở, gần gũi, sẵn sàng lắng nghe, giải quyết những kiến nghị của công dân.

Kim Thoa