Chiều 24/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia, chủ trì Phiên họp lần thứ nhất của BCĐ về công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025. Phiên họp được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, 3.321 xã, phường, đặc khu trên cả nước.

Tham dự phiên họp có đồng chí Trần Hồng Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo; Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; các đồng chí lãnh đạo các bộ ngành, thành viên Ban Chỉ đạo.

Dự Phiên họp tại điểm cầu tỉnh Cao Bằng có đồng chí Lê Hải Hòa, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành. Phiên họp được kết nối trực tuyến đến các điểm cầu các xã, phường trong tỉnh.

Đại biểu tham dự Phiên họp tại điểm cầu tỉnh Cao Bằng

Tại phiên họp, các đại biểu nghe công bố Quyết định số 1585/QĐ-TTg ngày 23/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc tổ chức lại BCĐ Phòng thủ dân sự quốc gia; BCĐ quốc gia về phòng, chống thiên tai; Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thành BCĐ Phòng thủ dân sự quốc gia. Trong đó, quy định nhiệm vụ, quyền hạn; cơ cấu, tổ chức; quy chế hoạt động; quy định về giải quyết công việc của BCĐ.

Trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, hệ thống chính trị trong cả nước đã chủ động vào cuộc để phòng chống thiên tai. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo được thực hiện quyết liệt từ sớm, từ xa với phương châm chỉ đạo “Chủ động, quyết liệt, phòng ngừa, ứng phó ở mức cao nhất, sẵn sàng ứng phó với các tình huống xấu nhất”. Công tác khắc phục hậu quả thiên tai được thực hiện nhanh chóng, hiệu quả với tinh thần đại đoàn kết, tương thân, tương ái, “lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều”, giúp các gia đình sớm ổn định cuộc sống. Dù vậy, tình hình thiên tai diễn ra hết sức khốc liệt, gây thiệt hại về người và tài sản, cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của nhân dân. Trong năm 2024, thiên tai xảy ra với nhiều loại hình trên khắp các vùng miền trên cả nước gồm: 10 trận bão, 240 trận mưa lớn, ngập úng, lũ quét, sạt lở đất, 278 trận dông lốc, sét, mưa đá, 409 trận sạt lở và hạn hán, xâm nhập mặn tại đồng bằng sông Cửu Long, 472 trận động đất, 4 đợt rét hại, 19 đợt gió mạnh trên biển, 17 đợt nắng nóng… Thiên tai làm 519 người chết, mất tích (gấp hơn 3 lần so với năm 2023) thiệt hại về kinh tế ước tính khoảng 91.622 tỷ đồng (gấp 10 lần so với năm 2023). Từ đầu năm 2025 đến nay, một số đợt thiên tai nghiêm trọng đã xảy ra trên cả nước như bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún đất. Trong đó, có 2 đợt mưa lớn, sạt lở đất, lũ quét, lũ, ngập lụt nghiêm trọng xảy ra từ ngày 17/5-19/5 và từ ngày 20/6-22/6 tại một số tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung bộ; dông lốc ngày 19/7 trước bão số 3 tại Quảng Ninh làm 39 người chết, mất tích; hoàn lưu bão số 3 gây mưa lũ lớn tại Nghệ An... Qua thống kê, thiên tai từ đầu năm 2025 đến nay đã làm 114 người chết, mất tích; thiệt hại về kinh tế ước tính trên 553 tỷ đồng.

Tại tỉnh Cao Bằng năm 2024, thời tiết các khu vực trên địa bàn diễn ra phức tạp và có phần khốc liệt so với các năm trước, những tháng đầu năm, xảy ra rét đậm, rét hại (cuối tháng 01/2024); từ tháng 01 đến đầu tháng 4/2024 thời tiết khô hạn, ít mưa, lượng nước thiếu hụt, tháng 3-5/2024 xảy ra dông, lốc, sét, mưa đá, nắng nóng gây thiệt hại, ảnh hưởng đến đời sống dân sinh, sản xuất nông nghiệp; cuối tháng 6, tháng 7, 8 và đầu tháng 9/2024 mưa nhiều, mưa lớn diễn ra liên tục tại các khu vực trong tỉnh. Đặc biệt 02 đợt mưa lớn trong tháng 8/2024 đã gây lũ, lũ quét, ngập úng và ngập sâu tại nhiều khu vực địa phương của tỉnh (huyện Trùng Khánh, Hà Quảng, Bảo Lâm, Bảo Lạc, Hòa An, Thạch An, TP.Cao Bằng); và đợt ảnh hưởng của bão số 3 (Yagi) trong tháng 9/2024 các địa phương tiếp tục xảy ra lũ, ngập lụt (huyện Hà Quảng, Hòa An, TP.Cao Bằng, Bảo Lạc, Bảo Lâm), sạt lở đất xảy ra diện rộng trên toàn bộ các địa phương trên địa bàn tỉnh.

Trong năm 2024, tại tỉnh đã xảy ra 17 đợt/vụ thiên tai gây thiệt hại về người, tài sản của nhà nước và nhân dân (01 đợt rét đậm, rét hại; 05 đợt lốc, sét, mưa đá; 11 đợt mưa lớn, lũ, ngập lụt, sạt lở đất), với tổng giá trị thiệt hại trên 1.246 tỷ đồng (riêng thiệt hại do ảnh hưởng bão số 3-Yagi trên 1.123 tỷ đồng).

Từ đầu năm 2025 đến nay, thời tiết diễn biến phức tạp, dông, lốc, sét, mưa đá, mưa lớn kéo dài diễn ra thường xuyên trên phạm vi rộng. Thiên tai xảy ra 10 đợt với các loại hình thiên tai, gồm: lốc, sét, mưa lớn, lũ, sạt lở đất gây thiệt hại, tổng giá trị thiệt hại (ước tính) 18 tỷ đồng.

Theo đó, UBND tỉnh đã phê duyệt, ban hành Kế hoạch số 1460/KH-UBND ngày 20/5/2025 về phòng, chống thiên tai năm 2025 chỉ đạo các sở, ngành, địa phương các nhiệm vụ trọng tâm công tác phòng, chống thiên tai năm 2025. Tiếp tục triển khai, thực hiện Chỉ thị, Nghị quyết và các văn bản chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; Chiến lược, kế hoạch, chương trình tổng thể về công tác phòng chống thiên tai; tập trung rà soát, cập nhật bổ sung Kế hoạch Phòng thủ dân sự; Kế hoạch phòng, chống thiên tai và phương án ứng phó với các cấp độ rủi ro thiên tai trên địa bàn tỉnh. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin dự báo, cảnh báo thiên tai trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội và các kênh truyền thông khác để người dân nắm bắt kịp thời, chủ động ứng phó. Tăng cường kiểm tra, rà soát, đánh giá hiện trạng các khu vực nguy hiểm, các công trình, cơ sở hạ tầng, công trình phòng, chống thiên tai trọng điểm, xung yếu; chú trọng khu vực, công trình có nguy cơ sạt lở đất, lũ quét, ngập lụt,…để kịp thời phát hiện vi phạm, hư hỏng, sự cố, nguy cơ mất an toàn; chủ động sơ tán, di dời, có biện pháp bảo đảm an toàn về người và tài sản. Sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, UBND các xã đã thực hiện thành lập Ban Chỉ Phòng thủ dân sự, Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn xã, phân công nhiệm vụ cụ thể các thành viên phụ trách các địa bàn xã, đến nay, toàn tỉnh đã hoàn thành việc kiện toàn 56 Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp xã, phường, thị trấn; đồng thời duy trì hoạt động hiệu quả của 1.462 tổ xung kích phòng chống thiên tai tại cơ sở, với tổng quân số trên 10.000 người. Triển khai xây dựng, ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án "Cảnh báo sớm sạt lở đất đá, lũ quét" trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Thực hiện “Đánh giá nhanh rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu” tỉnh Cao Bằng chuẩn bị việc xây dựng Kế hoạch Phòng, chống thiên tai tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2026-2030 và cập nhật, điều chỉnh phương án ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai tỉnh Cao Bằng…

Dự báo thời gian tới, thời tiết tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, thiên tai có thể xảy ra, do đó, cả nước tiếp tục tổ chức thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống thiên tai; lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, các chương trình, dự án đầu tư của các bộ, ngành địa phương; xây dựng kế hoạch và phối hợp tổ chức diễn tập đảm bảo an toàn đê điều, hồ đập; diễn tập đảm bảo an toàn tàu thuyền khi bão đổ bộ. Tăng cường nguồn lực đầu tư cho công tác phòng, chống thiên tai, tăng cường khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng, nhất là các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng đáp ứng yêu cầu trong điều kiện thiên tai ngày càng bất thường, cực đoan. Nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo và theo dõi, giám sát thiên tai đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành.

Tại phiên họp, các đại biểu đã nêu ý kiến đánh giá những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng, chống thiên tai thời gian qua; dự báo, nhận định tình hình thiên tai và những nhiệm vụ, giải pháp để triển khai ở các cấp, các ngành, địa phương trong thời gian tới.

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước gửi lời chia sẻ và chia buồn sâu sắc tới gia đình các nạn nhân trong vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 QN-7105 trên Vịnh Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh) xảy ra vào chiều 19/7/2025 và đồng bào bị ảnh hưởng của cơn bão số 3 vừa qua.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, công tác phòng thủ dân sự phải tuân thủ ba nguyên tắc cốt lõ, bao gồm: phòng ngừa từ sớm, từ xa, từ khi chưa xảy ra sự cố; ứng phó phải sáng suốt, kịp thời, phù hợp, an toàn, hiệu quả; khắc phục phải toàn dân, toàn diện, toàn phần cùng vào cuộc; trong ứng phó sự cố, thiên tai cần tuyệt đối giữ vững nguyên tắc bình tĩnh, sáng suốt, bám sát thực tiễn, đánh giá đúng tình hình, quyết định thận trọng, nhưng hành động kiên quyết, đặc biệt là khi liên quan đến tính mạng người dân thì phải đặt lên hàng đầu, sẵn sàng di dời, cưỡng chế nếu cần thiết để đảm bảo an toàn. Đồng thời, phải phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, chính quyền địa phương và Nhân dân, tránh lúng túng, chồng chéo khi xảy ra sự cố.

Thủ tướng Chính phủ nhận định, diễn biến thiên tai trong những năm gần đây và năm 2025 tiếp tục rất phức tạp, ngày càng khó lường, không còn tuân theo quy luật thông thường, đặc biệt là tại khu vực miền Trung. Do đó, cần nâng cao năng lực dự báo, phân tích, nhận diện quy luật mới để có giải pháp phù hợp hơn trong tổ chức ứng phó. Thủ tướng yêu cầu các cấp, ngành chuyển mạnh tư duy từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa, từ phân tán sang thống nhất hiệu quả; coi xã, phường là pháo đài; người dân là trung tâm, là chủ thể trong phòng, chống thiên tai. Trên tinh thần đó, phải tổ chức thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện – vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ) để bảo đảm hiệu quả ứng phó nhanh nhất, sát nhất. Thủ tướng yêu cầu tập trung đầu tư hạ tầng thiết yếu phục vụ phòng, chống thiên tai, bao gồm: hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm, điều hành hồ chứa, thiết bị chuyên dụng... nhằm có đầy đủ công cụ hỗ trợ ra quyết định chính xác, kịp thời.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh nhiệm vụ phải hoàn thiện hệ thống phòng thủ dân sự quốc gia từ Trung ương đến địa phương, theo đúng chỉ đạo của Bộ Chính trị và Ban Bí thư, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, đảm bảo thống nhất – hiệu quả – kỷ cương. Mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi cán bộ cần phát huy tinh thần "quyết tâm phải cao, tinh thần phải lớn, hành động phải quyết liệt", phân công công việc phải rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ kết quả và phương châm “4 tại chỗ” phải thực chất, lấy đó làm nền tảng xây dựng một hệ thống phòng thủ dân sự vững chắc, chủ động ứng phó với mọi tình huống thiên tai, sự cố trong tình hình mới...

Kim Cúc