Khu cảnh quan thác Bản Giốc - Đức Thiên là khu hợp tác xuyên biên giới hai nước Việt Nam - Trung Quốc, có diện tích 400 ha. Thực hiện Hiệp định Hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc - Đức Thiên, các cơ quan chức năng hai bên tích cực hoàn thiện các nội dung để đưa Khu cảnh quan vào vận hành thí điểm. Trong quá trình triển khai xây dựng Khu cảnh quan, hai bên cơ bản trao đổi thống nhất và thực hiện nghiêm theo quy định, tiếp tục phối hợp duy trì thực hiện tốt 3 văn kiện pháp lý biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc.

Nỗ lực xây dựng tiến tới đưa Khu cảnh quan Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc) được đưa vào vận hành chính thức

Kể từ ngày 15/9/2024, Khu cảnh quan Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc) được đưa vào vận hành thí điểm, lượng khách hai Bên qua lại tham quan du lịch được duy trì; công tác kiểm tra, kiểm soát xuất nhập cảnh tại lối mở biên giới Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc) được các lực lượng Biên phòng, Hải quan, Kiểm dịch thực hiện đúng theo quy định, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách hai Bên qua lại Khu cảnh quan; hoạt động đưa đón khách du lịch qua lại khu cảnh quan được hai đơn vị lữ hành hai bên phối hợp khá nhịp nhàng, tuân thủ quy định của pháp luật; cơ sở hạ tầng trong Khu cảnh quan được quan tâm đầu tư, xây dựng. Từ khi Khu cảnh quan vận hành thí điểm, hoạt động đưa, đón khách du lịch qua lại được đơn vị lữ hành hai Bên phối hợp khá nhịp nhàng, tuân thủ quy định pháp luật và các thỏa thuận đã thống nhất. Lượng khách qua lại tham quan du lịch tại khu cảnh quan được duy trì, tổng du khách qua lại khu cảnh quan từ 15/9/2023 đến ngày 15/8/2024 là 13.187 người; trong đó: du khách từ phía Việt Nam sang Khu cảnh quan phía Trung Quốc là 5.119 người, du khách từ phía Trung Quốc sang khu cảnh quan phía Việt Nam là 8.068 người.

Tỉnh Cao Bằng luôn tích cực, chủ động trong việc trao đổi hội đàm các cấp với phía Trung Quốc nhằm thúc đẩy triển khai hiệu quả vận hành thí điểm khu cảnh quan thác Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc), hai bên phấn đấu đưa vào vận hành chính thức khu cảnh quan theo kế hoạch đã đề ra. Trong thời gian vận hành thí điểm, hai bên tổ chức được 03 cuộc hội đàm cấp Văn phòng Thường trực Cao Bằng và Tổ công tác liên ngành Quảng Tây để cùng đánh giá, trao đổi, giải quyết các vấn đề phát sinh, đưa ra những giải pháp để vận hành thí điểm an toàn, hiệu quả. Đồng thời, trao đổi thống nhất các nội dung liên quan đến triển khai vận hành chính thức Khu cảnh quan. Văn phòng Thường trực Cao Bằng và Tổ công tác liên ngành Quảng Tây thường xuyên trao đổi thông tin bằng các hình thức như trao đổi qua Thư, đường dây nóng để kịp thời phối hợp xử lý các vấn đề phát sinh trong Khu cảnh quan. Địa phương hai bên cùng tổ chức diễn tập các tình huống trong quá trình đưa, đón khách du lịch qua lại Khu cảnh quan trước khi vận hành chính thức. Mục đích là để đánh giá năng lực tiếp đón khách và quản lý lượng khách lớn của Khu cảnh quan từ cả hai phía; phát hiện, kịp thời nhận diện và giải quyết các vấn đề có thể xảy ra trong quá trình đưa đón khách, bao gồm việc kiểm tra thủ tục xuất, nhập cảnh cho số lượng khách lớn, cứu hộ khẩn cấp, xử lý tình huống phát hiện khách du lịch bị lạc, tách đoàn, xử lý các vấn đề về y tế...Ngoài ra, các lực lượng chức năng và chính quyền cấp huyện hai bên cũng thường xuyên trao đổi, phối hợp triển khai các nội dung liên quan vận hành hiệu quả khu cảnh quan thác Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc).

Trong quá trình triển khai vận hành thí điểm, ngoài các công trình đã xây dựng hoàn thiện trước ngày 15/9/ 2023, tỉnh Cao Bằng đã tích cực, nỗ lực xây dựng hoàn thiện một số công trình thiết yếu để đảm bảo các điều kiện cần thiết tiến tới vận hành chính thức Khu cảnh quan thác Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc). Đến nay phía Việt Nam đã hoàn thiện việc xây dựng hàng rào khép kín đảm bảo theo phương án giải quyết “kết hợp mềm và cứng, theo như tinh thần của Chủ tịch Phân ban hai bên trong ủy ban liên hợp biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc đã trao đổi thống nhất. Ban Quản lý Khu du lịch thác Bản Giốc đã phối hợp thi công hoàn thiện Công trình Khu dịch vụ tạm và các hạng mục phụ trợ, khu du lịch thác Bản Giốc (chân thác); Xây dựng tạm văn phòng thường trực Ban Quản lý khu du lịch thác Bản Giốc, tỉnh Cao Bằng; Xây dụng khu dịch vụ tạm và các hạng mục phụ trợ khu vực trạm kiếm soát Bản Giốc, tỉnh Cao Bằng phục vụ cho công tác vận hành thí điểm đưa đón du khách qua lại khu cảnh quan.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn thị sát khu cảnh quan Thác Bản Giốc

Các cơ quan chuyên môn của tỉnh phối hợp với địa phương xây dựng thêm các sản phẩm du lịch độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, quảng bá sản phẩm nông sản đặc trưng, sản phẩm OCOP; tạo không gian cho các điểm bán hàng trong khu vực thác Bản Giốc đảm bảo mỹ quan; xây dựng chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ giữa hai nước; các địa điểm lưu trú lập kế hoạch cải tạo, sửa chữa, bổ sung thêm một số hạng mục như: không gian văn hóa trình diễn Then Tày, đàn tính; không gian mua sắm, đồ lưu niệm; không gian ẩm thực phục vụ khách trong và ngoài nước; đảm bảo an ninh trật tự, chủ quyền biên giới quốc gia phù hợp với điều kiện thực tế.

Tỉnh Cao Bằng đã trình Chính phủ và các bộ ngành trung ương hỗ trợ 350 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách trung ương đầu tư cơ sở hạ tầng khu du lịch thác Bản Giốc để xây dựng khu phức hợp, khu tái định cư cho khoảng 400 hộ dân; xây dựng bãi đỗ xe, khu nhà đa năng phục vụ các lực lượng làm nhiệm vụ quản lý, tiếp đón khách, hội đàm thực hiện Hiệp định hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc - Đức Thiên; xây dựng đường tuần tra biên giới, hàng rào biên giới kết hợp tạo cảnh quan, làm đường dạo, tạo tuyến du lịch tham quan mốc giới, kè sông biên giới trong phạm vi khu hợp tác từ mốc 831 đến mốc 837. Dự án kè bảo vệ mốc và tôn tạo khu vực mốc 836(2), xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng đã hoàn thiện thủ tục đối ngoại với phía Trung Quốc, hiện nay, tỉnh Cao Bằng đang hoàn thiện các thủ tục nội bộ để khởi công xây dựng dự án theo tiến độ đề ra.

Hiện nay, tỉnh Cao Bằng đang hoàn thiện hồ sơ, thủ tục để trình Chính phủ và các Bộ, ngành trung ương về điều chỉnh quy hoạch chung, điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch thác Bản Giốc và Quy hoạch chi tiết Khu du lịch thác Bản Giốc. Tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung và tiến hành xin ý kiến các Bộ, ngành Trung ương về dự thảoĐề án cơ chế chính sách đặc thù phát triển Khu du lịch Thác Bản Giốc.

Phương án dự kiến vận hành chính thức Khu cảnh quan

Khu cảnh quan Thác Bản Giốc - Đức Thiên sau khi được vận hành chính thức sẽ tiếp tục áp dụng hình thức du khách đặt lịch trước, đăng ký số lượng khách du lịch qua biên giới. Du khách hai nước Việt Nam và Trung Quốc sẽ thực hiện qua lại khu cảnh quan theo Đoàn ra, Đoàn vào; số lượng mỗi Đoàn giới hạn 20 người, về nguyên tắc, mỗi Bên khống chế trong phạm vi 1.000 người/ngày. Thời gian mở cửa lối qua lại biên giới của du khách từ 08h00 (giờ Hà Nội) (09h00 giờ Bắc Kinh), sau 14h00 giờ Hà Nội (15h00 giờ Bắc Kinh) sẽ dừng tổ chức Đoàn qua biên giới; thời gian đóng lối qua lại từ 17h00 giờ Hà Nội (18h00 giờ Bắc Kinh). Du khách qua biên giới không được lưu lại trái phép. Thời gian thăm quan ở phía Bên đối phương của mỗi Đoàn du lịch qua biên giới không vượt quá 06 giờ.

Thác Bản Giốc thu hút nhiều khách du lịch trong Khu cảnh quan

Đối với mỗi Đoàn du lịch qua biên giới, đơn vị vận hành Khu cảnh quan phía Trung Quốc và đơn vị vận hành Khu cảnh quan phía Việt Nam mỗi Bên sẽ phụ trách thực hiện bố trí 01 hướng dẫn viên chuyên trách (hoặc người dẫn Đoàn) đi cùng trong toàn quá trình; đồng thời đơn vị tổ chức Đoàn tập trung thu, bảo quản giấy tờ xuất, nhập cảnh qua biên giới của du khách. Du khách qua biên giới đeo thẻ du lịch, tuân thủ quy định của pháp luật và phong tục tập quán của nhà nước phía bên kia, chịu sự giám sát và quản lý của cơ quan hữu quan địa phương.

Phạm vi tuyến du lịch phía Bên Việt Nam bắt đầu từ lối kiểm tra du khách qua lại Khu cảnh quan - Khu vực chân thác Bản Giốc - Khách sạn Sài Gòn - Chùa Phật tích Trúc Lâm Bản Giốc - Lối kiểm tra du khách qua lại Khu cảnh quan - Quay lại phía bên Trung Quốc. Phạm vi tuyến du lịch phía bên Trung Quốc bắt đầu từ lối kiểm tra qua lại Khu cảnh quan - khu thác qua biên giới Đức Thiên - Phố mua sắm - Điểm ngắm thác trên cao - Cung đường ngắm cảnh và các sân ngắm cảnh - Lối kiểm tra qua lại Khu cảnh quan - Quay về phía bên Việt Nam. Hai Bên có thể căn cứ theo nhu cầu khác nhau của du khách qua biên giới, trong phạm vi các tuyến du lịch trên, thiết kế thêm các tour du lịch bao gồm các điểm du lịch khác nhau, đồng thời định giá một cách hợp lý, đáp ứng nhu cầu tham quan khác nhau của du khách qua biên giới, thúc đẩy phát triển thị trường du lịch qua biên giới của Khu cảnh quan.

Sau khi vận hành chính thức, du khách từ Khu cảnh quan phía bên Trung Quốc đi vào phía bên Việt Nam sẽ sử dụng hộ chiếu nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa hoặc Giấy thông hành xuất, nhập cảnh nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa; du khách từ Khu cảnh quan phía bên Việt Nam đi sang Trung Quốc sử dụng hộ chiếu nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc Giấy thông hành xuất, nhập cảnh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tạm thời chưa cho phép công dân nước thứ ba thông qua lối qua lại Khu cảnh quan đi vào thăm quan phía bên đối phương.

Phía Trung Quốc miễn phí vé vào Khu cảnh quan phía Trung Quốc cho du khách phía Việt Nam; phía Việt Nam thu vé vào cửa của du khách Trung Quốc vào Khu cảnh quan phía Việt Nam là 70.000VNĐ/người/lượt. Chính sách ưu đãi về vé sẽ thực hiện trong vòng 05 năm, kể từ ngày 15/9/2023 đến ngày 14/9/2028. Hai Bên đồng ý các chi phí tham quan trải nghiệm sản phẩm du lịch khác sẽ thu theo tiêu chuẩn thực tế. Đơn vị tổ chức Đoàn du lịch hai Bên cần mua bảo hiểm du lịch cho du khách của phía Bên mình. Đơn vị vận hành Khu cảnh quan của hai Bên có thể kết hợp nhu cầu thị trường và tình hình thực tế việc triển khai các hoạt động thúc đẩy mua bán sản phẩm du lịch, đưa ra các ưu đãi phù hợp cho du khách phía bên kia. Giá cả cụ thể và hạn mức ưu đãi do đơn vị vận hành Khu cảnh quan trao đổi với nhau trên cơ sở quy định nội luật mỗi bên để triển khai thực hiện.

Hiện nay, các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các nội dung đã thoả thuận để đưa vào vận hành chính thức Khu cảnh quan Thác Bản Giốc - Đức Thiên. Đây là mô hình hợp tác mới, chưa từng có tiền lệ, là Khu cảnh quan du lịch qua biên giới đầu tiên của Việt Nam và Trung Quốc thể hiện sự thiện chí và quyết tâm của cả hai nước về xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và cùng phát triển. Mô hình này đóng vai trò quan trọng trong hợp tác phát triển kinh tế, giao lưu hữu nghị khu vực biên giới, nhất là phát triển du lịch, tăng cường giao lưu nhân dân của hai tỉnh, đặc biệt là xây dựng mô hình kiểu mẫu du lịch qua biên giới và du lịch xanh.

Kim Thoa