Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hải Hòa đã ký ban hành Kế hoạch số 2156/KH-UBND ngày 11/7/2025 về Phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, vi phạm pháp luật do người mắc bệnh tâm thần, loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích gây ra.

Theo đó, nhiệm vụ trọng tâm của kế hoạch là tiếp tục triển khai và thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng, chống tội phạm theo Kết luận số 15-KL/TW, ngày 30/9/2021 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 46-CT/TW, ngày 22/6/2015 của Bộ Chính trị khóa XI về công tác bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới; Chỉ thị số 28/CT-TTg ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới; Công văn số 1676/TTg-NC ngày 30/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp phòng ngừa tội phạm giết người; Quyết định số 1944/QĐ-TTg ngày 18/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình thực hiện Kết luận số 13-KL/TW ngày 18/8/2021 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới và Chiến lược quốc gia phòng, chống tội phạm giai đoạn 2016-2025 và định hướng đến năm 2030.

 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho Nhân dân; tăng cường chất lượng sinh hoạt của các tổ chức đoàn thể xã hội, chất lượng sinh hoạt quần chúng trong các tổ dân phố, vận động toàn dân tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm; kịp thời động viên, khuyến khích và nhân rộng những hình thức tuyên truyền đạt hiệu quả cao. Rà soát, thống kê, nắm chắc danh sách các trường hợp mắc bệnh tâm thần, người sử dụng rượu, bia, các chất ma túy có biểu hiện loạn thần, “ngáo đá”; có biện pháp theo dõi, quản lý chặt chẽ; phòng ngừa, làm giảm thiểu nguy cơ phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật do người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu bia, chất kích thích gây ra.

Chủ tịch UBND tỉnh giao các đơn vị thực hiện theo những nhiệm vụ sau:

Công an tỉnh: Là cơ quan thường trực, tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND xã, phường tăng cường triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật nói chung; tội phạm và vi phạm pháp luật do người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu bia, chất kích thích thực hiện nói riêng. Chú trọng phòng ngừa xã hội, phòng ngừa từ gia đình, cơ sở. Phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các cơ quan thông tấn báo chí triển khai các hoạt động phòng ngừa xã hội đối với các hành vi phạm tội do người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích gây ra; phát huy có hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Chỉ đạo Công an các xã, phường phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát, thống kê danh sách người mắc bệnh tâm thần trên địa bàn; sàng lọc, phân loại, có biện pháp theo dõi, quản lý phù hợp, chặt chẽ đối với người mắc bệnh tâm thần tại gia đình, cộng đồng, đặc biệt là những người bệnh tâm thần có biểu hiện, hành vi nguy hiểm, xâm phạm trật tự xã hội; không để xảy ra các vụ việc, vụ án nghiêm trọng gây hoang mang dư luận và quần chúng Nhân dân. Có phương án bảo vệ người có thông tin tố giác tội phạm. Rà soát, lập danh sách các đối tượng nghiện hoặc sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn; mở hồ sơ quản lý các đối tượng sử dụng ma túy có biểu hiện loạn thần "ngáo đá"; tăng cường thu thập, tích lũy tài liệu, tham mưu cấp có thẩm quyền có kế hoạch sớm đưa các đối tượng có đủ điều kiện đi cơ sở cai nghiện tập trung; tăng cường công tác quản lý địa bàn, quản lý đối tượng không để các đối tượng có điều kiện hoạt động phạm tội. Chỉ đạo Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách cho đối tượng là người khuyết tật thần kinh, tâm thần đang được nuôi dưỡng, điều trị, chăm sóc tại Trung tâm theo các quy định của Nhà nước; trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao tiếp nhận, sử dụng các nguồn trợ giúp hợp pháp theo quy định để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đối tượng.

Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức tập huấn cho người nhà, người chăm sóc đối tượng khuyết tật thần kinh, tâm thần về kỹ năng chăm sóc, nuôi dưỡng, quản lý đối tượng tại cộng đồng và kỹ năng phòng ngừa những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra; giới thiệu một số địa chỉ tin cậy trong và ngoài tỉnh sẵn sàng tiếp nhận, điều trị người khuyết tật thần kinh, tâm thần. Hướng dẫn chính quyền cơ sở quản lý, tổ chức thực hiện chế độ, chính sách bảo trợ xã hội tại cộng đồng cho các đối tượng trên địa bàn quản lý; áp dụng các phương pháp kết nối, hỗ trợ các gia đình có đối tượng khuyết tật thần kinh, tâm thần. Tổ chức tuần tra, kiểm soát tại các tuyến, địa bàn trọng điểm; theo dõi, nắm bắt và sàng lọc các đối tượng có tiền án, tiền sự, các đối tượng có biểu hiện tâm thần, đối tượng loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích có nguy cơ gây án. Chủ động rà soát, tổng hợp những khó khăn vướng mắc, bất cập trong công tác quản lý người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý rượu, bia, chất kích thích; đề xuất bổ sung, hoàn thiện quy định pháp luật, quy định, hướng dẫn của Bộ trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ để có những chế tài xử phạt hợp lý, tăng cường hiệu lực, hiệu quả phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật do người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích gây ra. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện, phục hồi sức khỏe, nhân cách, giáo dục nghề nghiệp, tái hòa nhập cộng đồng cho người nghiện ma túy.

Sở Y tế: Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan rà soát, thống kê danh sách người khuyết tật thần kinh, tâm thần tại cộng đồng; cập nhật danh sách quản lý người khuyết tật thần kinh, tâm thần tại cộng đồng thường xuyên; đánh giá, báo cáo việc quản lý đối tượng khuyết tật thần kinh, tâm thần theo quy định. Chỉ đạo cấp cơ sở tăng cường công tác tuyên truyền cho người dân kiến thức chung về chăm sóc và phục hồi chức năng cho người khuyết tật thần kinh, tâm thần tại cộng đồng, không phân biệt đối xử, không kỳ thị người tâm thần; quan tâm, giúp đỡ người khuyết tật, người nhà hoặc người chăm sóc người khuyết tật trong việc chữa trị, hoà nhập cộng đồng. Trong đó, đặc biệt chú trọng phát hiện và kịp thời can thiệp sớm (như: khám sàng lọc, dùng thuốc điều trị theo đơn của bác sĩ, quan tâm, chăm sóc, lắng nghe đối tượng...) đối với những người bị rối nhiễu tâm trí, nhằm giảm thiểu các trường hợp chuyển biến nặng hơn. Chỉ đạo Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách cho đối tượng là người khuyết tật thần kinh, tâm thần đang được nuôi dưỡng, điều trị, chăm sóc tại Trung tâm theo các quy định của Nhà nước; trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao tiếp nhận, sử dụng các nguồn trợ giúp hợp pháp theo quy định để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đối tượng. Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức tập huấn cho người nhà, người chăm sóc đối tượng khuyết tật thần kinh, tâm thần về kỹ năng chăm sóc, nuôi dưỡng, quản lý đối tượng tại cộng đồng và kỹ năng phòng ngừa những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra; giới thiệu một số địa chỉ tin cậy trong và ngoài tỉnh sẵn sàng tiếp nhận, điều trị người khuyết tật thần kinh, tâm thần. Hướng dẫn chính quyền cơ sở quản lý, tổ chức thực hiện chế độ, chính sách bảo trợ xã hội tại cộng đồng cho các đối tượng trên địa bàn quản lý; áp dụng các phương pháp kết nối, hỗ trợ các gia đình có đối tượng khuyết tật thần kinh, tâm thần. Chủ trì, chỉ đạo các cơ sở y tế tại các xã, phường thực hiện phân loại và phối hợp với gia đình người mắc bệnh tâm thần để quản lý, theo dõi đối tượng thường xuyên, chặt chẽ; quản lý việc cấp phát thuốc điều trị, sử dụng thuốc điều trị cho người bệnh tại cộng đồng theo chỉ định của bác sĩ và đảm bảo người bệnh được khám định kỳ theo quy định; khoanh vùng các đối tượng có khả năng phạm tội để chủ động quản lý, giám sát và xây dựng các phương án phòng ngừa, phương án phối hợp với các bên liên quan tại cơ sở nhằm giảm thiểu các nguy cơ mất an toàn cho gia đình và cộng đồng nơi đối tượng đang sinh sống. Tăng cường quản lý thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất trong lĩnh vực y tế. Thực hiện tốt các quy định về phòng, chống tác hại của rượu, bia.

 Sở Tư pháp: Phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích, góp phần hạn chế, khắc phục nguyên nhân của tội phạm. Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền sâu rộng về các biểu hiện, hành vi, các nguy cơ có thể do các đối tượng tâm thần, loạn thần gây ra để người dân cùng biết và chủ động cảnh giác, phòng ngừa. Chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan hướng dẫn các cơ quan báo chí địa phương, hệ thống thông tin cơ sở tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền sâu rộng về các biểu hiện, hành vi, nguy cơ có thể do các đối tượng tâm thần, loạn thần gây ra để người dân biết và chủ động cảnh giác, phòng ngừa; tuyên truyền để các gia đình biết khi thấy người thân có dấu hiệu phát bệnh rối loạn tâm thần, loạn thần hoặc đã bị bệnh và tái phát bệnh cần báo ngay cho cơ quan chức năng hoặc đưa người bệnh đi khám và điều trị, kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường góp phần ngăn chặn các hành vi tiêu cực, hậu quả đáng tiếc xảy ra. Thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước đối với lĩnh vực văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao; gắn việc xây dựng đời sống văn hoá tại khu dân cư với tuyên truyền phòng, chống tội phạm và các tệ nạn xã hội, bài trừ ma tuý.

Sở Tài chính: Phối hợp với các đơn vị liên quan căn cứ vào khả năng cân đối ngân sách, tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí xây dựng, mở rộng các cơ sở, trung tâm bảo trợ xã hội cho người bị bệnh tâm thần nhằm đáp ứng nhu cầu tiếp nhận, chăm sóc, nuôi dưỡng, trị liệu, phục hồi chức năng đảm bảo đúng quy định.

Sở Giáo dục và Đào tạo: Tăng cường tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đối với học sinh, sinh viên; đưa nội dung giáo dục về phòng chống ma túy, phòng chống tệ nạn xã hội lồng ghép trong chương trình giáo dục, phù hợp với các cấp học, trình độ nhằm nâng cao nhận thức trong học sinh, sinh viên. Phối hợp các cơ quan chuyên môn để tổ chức hướng dẫn công chức, viên chức, người lao động và người học trong ngành giáo dục cách nhận biết, cách tự bảo vệ khi gặp người có biểu hiện mắc bệnh tâm thần, người có biểu hiện loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích.

Tòa án nhân dân tỉnh và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh: Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị trong giải quyết các vụ án, vụ việc liên quan đến người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích gây ra. Xem xét, thực hiện xét xử lưu động theo đề nghị của chính quyền địa phương, đặc biệt là các vụ án giết người liên quan đến người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích gây ra, xử lý nghiêm các đối tượng phạm tội để răn đe, phòng ngừa chung trong toàn xã hội.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh: Tăng cường tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, đạo đức, lối sống văn hóa, phòng chống ma túy trong hội viên, đoàn viên, người lao động, không để các thành viên của tổ chức mình thực hiện tội phạm và tệ nạn xã hội. Vận động các tầng lớp Nhân dân tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền cho các hội viên, đoàn viên, các tầng lớp Nhân dân về kỹ năng nhận diện, quản lý, chăm sóc, chữa trị cho người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng rượu, bia, chất chất kích thích; kỹ năng phòng ngừa những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra. Phối hợp rà soát, thống kê danh sách những người có biểu hiện tâm thần, đặc biệt là những trường hợp lang thang cơ nhỡ, không có gia đình, không có người chăm sóc, hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Có chế độ, chính sách hỗ trợ kịp thời, phù hợp.

Các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân, đặc biệt là các phương pháp nhận diện, theo dõi, quản lý người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích để người dân biết và chủ động phòng ngừa; hướng dẫn người dân có biện pháp đưa đi chữa trị hoặc đưa đi cơ sở cai nghiện. Nêu cao tinh thần cùng toàn xã hội tham gia công tác phòng, chống tội phạm, quản lý, phòng ngừa người mắc bệnh tâm thần, người loạn thần do sử dụng ma tuý, rượu, bia, chất kích thích xâm phạm trật tự xã hội.

Ủy ban nhân dân các xã, phường: Tăng cường công tác tuyên truyền cho người dân hiểu rõ về bệnh tâm thần, phương pháp theo dõi, quản lý đề phòng ngừa và phát hiện sớm, hỗ trợ điều trị, phục hồi chức năng cho người bệnh tâm thần. Tổ chức rà soát, thống kê danh sách xác định số người có biểu hiện mắc chứng bệnh tâm thần đang sống ngoài cộng đồng, số người mắc bệnh tâm thần đang điều trị tại các cơ sở y tế; số người mắc bệnh tâm thần đang điều trị ngoại trú, số người có tiền sử mắc bệnh tâm thần đã điều trị khỏi bệnh trở về sinh sống tại địa phương; chủ động phát hiện số người mắc bệnh tâm thần mới phát sinh, đặc biệt là người bệnh có nguy cơ gây ra những hành vi nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe cho người thân và xã hội người có biểu hiện loạn thần, “ngáo đá” do sử dụng rượu, bia, chất kích thích, ma túy tổng hợp; gửi Công an tỉnh (qua Phòng Cảnh sát hình sự) trước ngày 30/7/2025. Hướng dẫn gia đình đưa người bệnh vào điều trị tại các cơ sở chữa bệnh; chỉ đạo các cơ quan, bộ phận chuyên môn, tổ chức đoàn thể phân công các cá nhân, tổ chức tham gia phối hợp với gia đình hỗ trợ chữa bệnh, điều trị và theo dõi, quản lý tại gia đình, cộng đồng; quan tâm thực hiện chính sách bảo trợ xã hội theo quy định; thực hiện các quy trình chăm sóc, điều trị, hỗ trợ đối với người tâm thần sinh sống tại cộng đồng và tiếp nhận, nuôi dưỡng các trường hợp tâm thần tại các trung tâm, cơ sở trợ giúp xã hội. Phối hợp với gia đình người bệnh siết chặt quản lý, có giải pháp cách ly người bị tâm thần một cách hợp lý; không để họ tiếp xúc với các vật dụng, công cụ, vũ khí nguy hiểm, hạn chế thấp nhất điều kiện, khả năng gây án. Có chính sách quản lý thích hợp đối với những người bị bệnh tâm thần đi lang thang, không có gia đình, không nơi nương tựa.

K.C